Gebelikte tiroid hastalıklarının etkisi ve alınması gereken önlemler bu yazımızda… Tiroid hastalığı, tiroid bezini etkileyen bir grup bozukluktur. Tiroid, boynunuzun ön tarafında bulunan ve tiroid hormonlarını üreten küçük, kelebek şeklinde bir bezdir. Tiroid hormonları, vücudunuzun enerjiyi nasıl kullandığını kontrol eder, böylece vücudunuzdaki hemen hemen her organın çalışma şeklini, hatta kalbinizin atış şeklini bile etkiler.
Bazen tiroid bu hormonları çok fazla veya çok az üretir. Çok fazla tiroid hormonu hipertiroidizm olarak adlandırılır ve vücudunuzun birçok işlevinin hızlanmasına neden olabilir. Tiroid hormonunun yetersiz çalışmasına hipotiroidizm denir ve vücudunuzun birçok işlevinin yavaşlamasına neden olabilir. Gebelikte tiroid hastalıkların etkisi ise oldukça önemlidir. Tiroid problemleriniz varsa, düzenli tiroid fonksiyon testleri yaptırarak ve doktorunuzun size reçete ettiği ilaçları alarak sağlıklı bir hamilelik yaşayabilir ve bebeğinizin sağlığını koruyabilirsiniz.
Gebelikte tiroid hormonları, bebeğinizin beyninin ve sinir sisteminin normal gelişimi için çok önemlidir. Yaklaşık 12. haftada, bebeğinizin tiroid bezi kendi kendine çalışmaya başlar ancak 18 ila 20 haftalık hamileliğe kadar yeterli tiroid hormonu üretmez.
Gebelikle ilişkili iki hormon (insan koryonik gonadotropin (hCG) ve östrojen), kanınızda daha yüksek seviyelerde tiroid hormonu çıkmasına neden olur. Tiroid, hamilelik sırasında sağlıklı kadınlarda yavaşça büyür.
Tiroid hormonlarının daha yüksek seviyelerde olması ve hem gebelikte hem de tiroid bozukluklarında ortaya çıkan diğer semptomlar nedeniyle gebelikte tiroid sorunlarının teşhis edilmesi zor olabilir. Bazı hipertiroidizm veya hipotiroidizm semptomlarının tespit edilmesi ise daha kolaydır. Diğer bir tiroid hastalığı türü olan doğum sonrası tiroidit, bebeğiniz doğduktan sonra ortaya çıkabilir.
Hipertiroidizmin bazı belirti genellikle normal gebeliklerde daha hızlı kalp atış hızı, terleme ve yorgunluktur. Diğer belirtiler şunlardır;
Gebelikte hipertiroidizme ne sebep olur?
Gebelikte tiroid hastalıkları ortaya çıkabilir. Bunlardan hipertiroidizm genellikle Graves hastalığından kaynaklanır. Graves hastalığı, otoimmün bir hastalıktır. Bu hastalıkla bağışıklık sisteminiz, tiroidin çok fazla tiroid hormonu yapmasına neden olan antikorları üretir. Bu antikora tiroid uyarıcı immünoglobulin veya TSI denir.
Graves hastalığı ilk olarak hamilelik sırasında ortaya çıkabilir. Bununla birlikte, zaten Graves hastalığınız varsa, ikinci ve üçüncü trimesterde (üç aylık dönemde) belirtileriniz iyileşir. Bağışıklık sisteminizin bazı kısımları hamileliğin ilerleyen dönemlerinde aktivitesini azalttığından bağışıklık sisteminiz daha az TSI üretir. Semptomların düzelmesinin nedeni bu olabilir.
Graves hastalığı, bebeğiniz doğduktan sonraki ilk birkaç ayda TSI seviyeleri tekrar yükseldiğinde yine kötüleşir. Graves hastalığınız varsa, doktorunuz büyük olasılıkla hamileliğiniz boyunca tiroid fonksiyonunuzu aylık olarak test edecek ve hipertiroidizminizi tedavi edecektir. Çok yüksek tiroid hormonu seviyeleri sağlığınıza ve bebeğinize zarar verebilir.
Gebelikte tiroid bozuklukları önemli sorunlara yol açabilir. Hamilelik sırasında tedavi edilmeyen hipertiroidizm, düşüğe, erken doğuma, düşük doğum ağırlığına, preeklampsiye (hamileliğin sonlarında kan basıncında tehlikeli bir yükselme), tiroid fırtınasına (semptomlarda ani ve şiddetli bir kötüleşme) ve konjestif kalp yetmezliğine yol açabilir. Nadiren, Graves hastalığı bebeğin tiroidini de etkileyerek çok fazla tiroid hormonu üretmesine neden olabilir.
Yenidoğanda aşırı aktif tiroid;
Bazen genişlemiş bir tiroid bebeğinizin nefes borusuna baskı yaparak nefes almasını zorlaştırabilir. Graves hastalığınız varsa, doktorunuz sizi ve yenidoğanı takip etmelidir.
Gebelikte tiroid hastalıkların teşhisinde öncelikle semptomlar dikkate alınır. Doktorunuz semptomlarınızı gözden geçirecek ve tiroid hormon seviyenizi ölçmek için bazı kan testleri isteyecek. Doktorunuz ayrıca Graves hastalığının hipertiroidizminize neden olup olmadığını görmek için kanınızda antikorları arayabilir.
Hamilelik sırasında hafif hipertiroidiniz varsa, muhtemelen tedaviye ihtiyacınız olmaz. Hipertiroidiniz hiperemezis gravidarum ile bağlantılıysa, sadece kusma ve dehidrasyon için tedaviye ihtiyacınız olur. Hipertiroidiniz daha şiddetli ise, doktorunuz tiroidinizin daha az tiroid hormonu üretmesine neden olan antitiroid ilaçlar yazabilir. Bu tedavi, tiroid hormonunuzun çok fazla miktarda bebeğinizin kan dolaşımına girmesini engeller.
Gebeliğin ilk 3 ayında antitiroid ilaç propiltiourasil (PTU) önerilir. Diğer bir antitiroid ilaç türü olan metimazolün alınması daha kolay ve daha az yan etkiye sahiptir ancak PTU'dan biraz daha ciddi doğum kusurlarına neden olma olasılığı daha yüksektir. Her iki ilaç türünde de doğum kusurları nadirdir. Bazen doktorlar, gebeliğin ilk üç ayından sonra metimazole geçer. Bazı kadınların üçüncü trimesterde artık antitiroid ilaca ihtiyacı yoktur.
Antitiroid ilaçlar, bazı kişilerde yan etkilere neden olabilir. Bunlar;
Antitiroid ilaçlar nadiren aşağıdaki semptomlara neden olabilir, bu durumda antitiroid ilacı almayı bırakın ve hemen doktorunuzu arayın;
Antitiroid ilaçlara alerjiniz varsa veya ciddi yan etkiler geliştirirseniz, doktorunuz tiroid bezinizin bir kısmını veya çoğunu çıkarmak için ameliyatı düşünebilir. Gebelikte tiroid ameliyatı için en uygun zaman ikinci trimesterdir.
Yeterince aktif olmayan tiroidin semptomları, hipotiroidizmi olan diğer insanlarla aynıdır. Belirtileri;
Hamilelikteki çoğu hipotiroidizm vakası hafiftir ve semptomları olmayabilir.
Gebelikte hipotiroidizme ne sebep olur?
Gebelikte tiroid hastalıkların birkaç nedeni bulunur. Hipotiroidizm genellikle Hashimoto hastalığından kaynaklanır ve her 100 gebelikten 2 ila 3'ünde görülür. Hashimoto hastalığı bir otoimmün bozukluktur ve bağışıklık sistemi, tiroide saldıran, iltihaplanmaya ve hasara neden olan ve tiroid hormonlarını daha az üretmesini sağlayan antikorlar üretir.
Hamilelik sırasında tedavi edilmeyen hipotiroidizm,
Bu sorunlar çoğunlukla şiddetli hipotiroidizmde ortaya çıkar.
Tiroid hormonları bebeğinizin beyin ve sinir sistemi gelişimi için çok önemli olduğundan, tedavi edilmeyen hipotiroidizm, özellikle ilk trimesterde, düşük IQ'ya (zeka seviyesine) ve gelişim sorunlarına neden olabilir.
Doktorlar, gebelikte tiroid hastalıkları bazı testlerle teşhis eder. Doktorunuz semptomlarınızı gözden geçirecek ve tiroid hormon seviyenizi ölçmek için bazı kan testleri yapacaktır. Doktorunuz ayrıca Hashimoto hastalığının hipotiroidizminize neden olup olmadığını görmek için kanınızda belirli antikorları arayabilir.
Hipotiroidizm tedavisi, kendi tiroidinizin üretemediği hormonu değiştirerek olur. Doktorunuz büyük olasılıkla, tiroidin normalde ürettiği hormonlardan biri olan T4 ile aynı olan bir tiroid hormonu ilacı olan levotiroksini reçete edecektir. Levotiroksin bebeğiniz için güvenlidir ve özellikle bebeğiniz kendi tiroid hormonunu üretene kadar büyük önem taşır.
Tiroidiniz ikinci bir hormon türü olan T3 üretir. Hamileliğin erken döneminde T3, bebeğinizin beynine T4 gibi giremez. Bunun yerine, bebeğinizin beyninin ihtiyaç duyduğu herhangi bir T3, T4'ten yapılır. Bu konuda farklı ilaçlar bulunur ancak bazıları zararlıdır ve uzmanlar, hamileyken yalnızca levotiroksin (T4) kullanmanızı önerir.
Belirgin semptomlara neden olmayan subklinik hipotiroidizmli bazı kadınların tedaviye ihtiyacı olmayabilir. Bebek sahibi olmayı düşündüğünüzde hipotiroid için levotiroksin alıyorsanız, muhtemelen dozunuzu artırmanız gerekecektir. Bu konuda doktorunuzla görüşmelisiniz.
Gebelikte tiroid hastalıkların gelişmesi gibi doğum sonrası da bozukluklar ortaya çıkabilir. Doğum sonrası tiroidit, doğumdan sonraki ilk yıl içinde 20 kadından yaklaşık 1'ini etkileyen bir tiroid iltihabıdır ve tip 1 diyabetli kadınlarda daha sık görülür. İltihaplanma, depolanmış tiroid hormonunun tiroid bezinizden dışarı sızmasına neden olur. İlk başta, sızıntı kanınızdaki hormon seviyelerini yükselterek hipertiroidizme yol açar. Hipertiroidizm 3 aya kadar sürebilir. Bundan sonra, tiroid hasarı yetersiz kalmasına neden olabilir. Hipotiroidizminiz bebeğiniz doğduktan sonra bir yıla kadar sürebilir. Hatta bazı kadınlarda hipotiroidizm geçmez.
Doğum sonrası tiroiditi olan tüm kadınlar her iki aşamadan geçmez. Bazıları yalnızca hipertiroidi aşamasından, bazıları ise yalnızca hipotiroid aşamasından geçer. Doğum sonrası tiroiditte hipertiroidi türünde genellikle hiçbir semptom yoktur. Semptomlar sinirlilik, terleme, yorgunluk, uyumakta zorluk ve hızlı kalp atışıdır. Hipotiroid evresinin semptomları, bazen bebek doğduktan sonra ortaya çıkan yorgunluk ve huysuzluk olan "baby blues" ile karıştırılabilir. Hipotiroidizmin semptomları arasında soğuk algınlığı ile baş etmede sorun, kuru cilt, odaklanmada zorluk, ellerinizde, kollarınızda, ayaklarınızda veya bacaklarınızda karıncalanma.
Bu belirtiler bebeğiniz doğduktan sonraki ilk birkaç ayda ortaya çıkarsa veya doğum sonrası depresyon geliştirirseniz, mümkün olan en kısa sürede doktorunuzla konuşun.
Gebelikteki tiroid hastalıklar gibi postpartum tiroidit de Hashimoto hastalığına benzer bir otoimmün durumdur.
Doğum sonrası tiroidit semptomlarınız varsa, tiroid hormon seviyenizi kontrol etmek için kan testleri yapılır. Postpartum tiroiditin hipertiroid evresi nadiren tedaviye ihtiyaç duyar. Belirtileriniz sizi rahatsız ediyorsa, doktorunuz kalp atış hızınızı yavaşlatan beta-bloker ilacı reçete edebilir. Antitiroid ilaçlar postpartum tiroiditte yararlı değildir ancak Grave hastalığınız varsa, bebeğiniz doğduktan sonra kötüleşebilir ve antitiroid ilaçlara ihtiyacınız olabilir.
Hipotiroid evresinde belirtilere sahip olma olasılığınız daha yüksektir. Doktorunuz belirtilerinizi hafifletmek için tiroid hormonu ilacı yazabilir. Hipotiroidiniz geçmezse, hayatınızın geri kalanında tiroid hormonu ilacı almanız gerekecektir.
Doğum sonrası ve gebelikte tiroid hastalıkların tedavisi genellikle ilaçlardır. Bazı beta blokerleri emzirirken kullanmak güvenlidir, çünkü anne sütüyle bebeğe yalnızca küçük bir miktarı ulaşır. Belirtilerinizi gidermek için mümkün olan en düşük doz en iyisidir.
Tiroid, tiroid hormonu üretmek için iyot kullandığından, hamileyken iyot sizin için önemli bir mineraldir. Hamilelik sırasında bebeğiniz beslenmenizden iyot alır. Hamileyken daha fazla iyota ihtiyacınız olacak (günde yaklaşık 250 mikrogram).
İyi iyot kaynakları süt ürünleri, deniz ürünleri, yumurta, et, kümes hayvanları ve iyotlu tuzdur. Uzmanlar, 150 mikrogram iyot içeren doğum öncesi bir vitamin almanızı önerir. Bununla birlikte, deniz yosunu gibi takviyelerden elde edilen çok fazla iyot tiroid sorunlarına neden olabilir. Doktorunuzla size uygun bir beslenme planı ve hangi takviyeleri almanız gerektiğini konuşun.
Yayınlanma tarihi: 1 Ocak 1900 Pazartesi