Dış (Ektopik) Gebelik Nedir?

Dış (Ektopik) Gebelik Nedir?

Gebelik bir yumurtanın döllenmesi ile başlar. Normalde, döllenen yumurta rahmin içerisinde endometriyuma tutunur ve burada gelişmeye başlar. Dış gebelik veya ektopik gebelik, yumurtanın rahim dışında herhangi bir yere tutunması ile gerçekleşir.

Dış gebelik genellikle yumurtaları yumurtalıklardan rahme taşıyan fallop tüpünde meydana gelir. Bu tip dış gebeliğe tubal gebelik denir. Bazen, yumurtalık, karın boşluğu veya vajinaya bağlanan uterusun alt kısmı (serviks) gibi vücudun diğer bölgelerinde de ektopik gebelik meydana gelir.

Dış gebelik normal şekilde ilerleyemez. Döllenmiş yumurta hayatta kalamaz ve büyüyen doku tedavi edilmezse annenin hayatını tehdit eden kanamalara neden olabilir.

Nedenleri

Tubal gebelik - en yaygın dış gebelik türü — Döllenmiş bir yumurta, genellikle fallop tüpünün iltihaplanma nedeniyle hasar görmesi veya şekilsiz olması nedeniyle rahme giderken sıkıştığında olur. Hormonal dengesizlikler veya döllenmiş yumurtanın anormal gelişimi de rol oynayabilir.

Belirtiler

İlk başta herhangi bir belirti fark etmeyebilirsiniz. Bununla birlikte, dış gebeliği olan bazı kadınlarda, adet gecikmesi, meme hassasiyeti ve mide bulantısı gibi olağan erken gebelik belirtileri veya semptomları vardır.

Hamilelik testi yaparsanız, sonuç pozitif olacaktır. Yine de, dış gebelik normal şekilde devam edemez. Döllenen yumurta uygun olmayan yerde büyüdükçe belirti ve bulgular daha belirgin hale gelir.

Dış gebeliğin erken uyarısı

Genellikle dış gebeliğin ilk uyarı işaretleri hafif vajinal kanama ve pelvik ağrıdır. Fallop tüpünden kan sızarsa, omuz ağrısı veya bağırsak hareketi yapma dürtüsü hissedebilirsiniz. Spesifik semptomlarınız, kanın nerede toplandığına ve hangi sinirlerin tahriş olduğuna bağlıdır.

Acil belirtiler

Döllenmiş yumurta fallop tüpünde büyümeye devam ederse tüpün yırtılmasına neden olabilir. Karın içinde ağır kanama olması muhtemeldir. Hayatı tehdit eden bu olayın belirtileri arasında aşırı baş dönmesi, bayılma ve şok yer alır.

Ne zaman doktora görünmeli? 

Dış gebelik belirtileri veya semptomlarınız varsa acil tıbbi yardım alın:

  • Vajinal kanamanın eşlik ettiği şiddetli karın veya pelvik ağrı
  • Aşırı baş dönmesi veya bayılma
  • Omuz ağrısı

Risk faktörleri

Dış gebelik geçirme olasılığınızı artıran bazı şeyler şunlardır:

  • Önceki dış gebelik. Daha önce bu tür bir hamilelik yaşadıysanız, başka bir hamilelik geçirme olasılığınız daha yüksektir.
  • Enflamasyon veya enfeksiyon. Bel soğukluğu veya klamidya gibi cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar tüplerde ve diğer yakın organlarda iltihaplanmaya neden olabilir ve dış gebelik riskinizi artırabilir.
  • Doğurganlık tedavileri. Bazı araştırmalar, tüp bebek (IVF) veya benzeri tedavileri olan kadınların dış gebelik geçirme olasılığının daha yüksek olduğunu göstermektedir. İnfertilitenin kendisi de riskinizi artırabilir.
  • Tüp ameliyatı. Kapalı veya hasarlı bir fallop tüpünü düzeltmek için yapılan cerrahi ektopik gebelik riskini artırabilir.
  • Doğum kontrolü seçimi. Rahim içi araç (RİA) kullanırken hamile kalma şansı nadirdir. Bununla birlikte, yerinde bir RİA ile hamile kalırsanız, ektopik olma olasılığı daha yüksektir. Yaygın olarak "tüplerinizin bağlanması" olarak bilinen kalıcı bir doğum kontrol yöntemi olan tüp ligasyonu, bu işlemden sonra hamile kalırsanız riskinizi de artırır.
  • Sigara içmek. Hamile kalmadan hemen önce sigara içmek dış gebelik riskini artırabilir. Ne kadar çok sigara içerseniz, risk o kadar büyük olur.

Komplikasyonlar

Dış gebelik, fallop tüpünüzün patlamasına neden olabilir. Tedavi edilmediğinde, yırtılan tüp hayatı tehdit eden kanamaya neden olabilir.

Önleme

Dış gebeliği önlemenin bir yolu yoktur, ancak riskinizi azaltmanın bazı yolları şunlardır:

  • Cinsel partner sayısını sınırlamak ve seks sırasında prezervatif kullanmak cinsel yolla bulaşan enfeksiyonları önlemeye yardımcı olur ve pelvik inflamatuar hastalık riskini azaltabilir.
  • Sigara içmeyin. Eğer yaparsanız, hamile kalmaya çalışmadan önce bırakın.

Dış Gebelik Tedavisi Nedir?

Embriyo rahim dışında yaşayamaz, bu nedenle tüm dış gebelikler sonlandırılmalıdır. Eskiden dış gebeliği olan kadınların yaklaşık %90'ının ameliyat olması gerekiyordu. Günümüzde ameliyat sayısı çok daha düşük ve daha birçok dış gebeliğin ilerlemesi, ilaçlarla engelleniyor.

Dış gebelik teşhisi konulursa, doktorunuzun bunu nasıl tedavi edeceği, gebeliğin ne kadar ilerlediğine, embriyonun nerede olduğuna ve belirtilerinizin ne kadar şiddetli olduğuna bağlıdır.

İlaç tedavisi 

Erken bir ektopik gebelik ilaçla tedavi edilebilir. Vücudunuzun hamileyken ürettiği bir hormon olan ve fallop tüpüne herhangi bir zarar vermeyen hCG seviyeniz düşükse, doktorunuz size, hücrelerin büyümesini durduran bir ilaç enjeksiyonu yapabilir.

Bu ilaçların mide bulantısı, kusma, baş dönmesi, ishal, stomatit (ağız ve dudak ülseri) ve ilacın kullanımındna bir kaç gün sonra gözüken karın ağrısı gibi yan etkileri vardır. 

Doktorunuz, sıfıra düştüğünden emin olmak için birkaç hafta sonra hCG seviyenizi kontrol edecektir. Bazı durumlarda tek bir enjeksiyon işe yarayabilir, ancak hCG seviyeniz gerektiği gibi düşmezse, tekrar ilaç kullanmanız gerekebilir. 

Ameliyat

İlaç tedavisi işe yaramazsa, sonraki adım ameliyattır. Aynı zamanda yüksek hCG düzeyleri, şiddetli semptomları ve rüptüre veya hasar görmüş fallop tüpleri olan kadınlar için de ameliyat tek seçenektir.

Çok küçük bir kesi ve küçük bir kamera içeren laparoskopik cerrahiniz olabilir. Cerrahlar daha büyük bir kesi ile ameliyat yapmak yerine bu yöntemi kullanmayı tercih ederler. Ancak bazen bu mümkün olmayabilir, özellikle de acil bir ameliyat ise. Tüpünüz yırtılmışsa veya ciddi şekilde hasar görmüşse, cerrahlar fallop tüpünüzü çıkarmak zorunda kalabilir. Bazen, hasar minimum ise tüp kurtarılabilir. Ameliyattan sonra doktorlarınız, gebeliğin uygun şekilde sonlandığından emin olmak için ilaç tedavisinde olduğu gibi hCG seviyenizi izleyecektir. 

Dış Gebelikten Sonra Hamile Kalabilir miyim?

Ektopik bir gebelik geçirdikten sonra, muhtemelen doktorunuz için bir sürü sorunuz olacaktır. Bunlardan biri de muhtemelen tekrar gebe kalıp kalamayacağınızdır. Ve eğer gebe kalabilirseniz, dış gebelik yaşama ihtimaliniz öncekinden daha mı yüksek?

Bu soruların her ikisine de kolay cevap evet: Dış gebelikten sonra da sağlıklı bir bebek doğurabilirsiniz. Ve evet, başka bir ektopik gebelik yaşama ihtimaliniz biraz daha yüksek.

Ancak her kadın için tek bir cevap vermenin imkansız olduğu birçok konu var. Çoğu, ektopik hamileliğinizin neden olduğuna ve nasıl çözüldüğüne bağlıdır. Ayrıca kısırlık geçmişinizi ve ektopik gebelik için diğer risk faktörlerini de göz önünde bulundurmalısınız.

Dış Gebelikten Sonra

Dış gebelikten sonra, bunun tekrar olma olasılığı %10 civarındadır. Bu nedenle, düşünülmesi gereken önemli bir konu, önceki ektopik hamileliğinizin nedenidir. Tıbbi geçmişiniz gelecekteki gebeliklerde büyük rol oynayacaktır.

İnfertilite öyküsü, tekrar hamile kalma şansınız üzerinde en büyük etki olacaktır - ve ne yazık ki, başka bir dış gebelik şansını da artırabilir..

Atipik bir fallop tüpünüz varsa veya ameliyattan veya cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyondan kaynaklanan yara izi varsa, hamile kalmanız (ve kalmanız) muhtemelen daha zor olacaktır.

Sigara içmek ektopik gebelik şansınızı daha da artırır. Yaşınız da önemli. Ektopik gebeliklerin çoğu, 30'lu yaşların sonlarında ve 40'lı yaşların başında kadınlarda görülür.

Tekrar gebe kalmayı denemeden önce ne kadar beklemeniz gerektiği konusunda da mutlaka doktorunuzla konuşun. Bazı uzmanlar, vücudunuzun iyileşmek için zamana sahip olması için kendinize en az 3 ay vermenizi önerir.

Kesin olan bir şey var: hamile kalırsanız yüksek risk kategorisinde olacaksınız. Doktorunuz her şeyin yolunda gittiğinden emin olmak için en başından itibaren sizi yakından takip edecektir.

Yayınlanma tarihi: 22 Mart 2021 Pazartesi


Feel free to contact us!