Polikistik Over Sendromu Semptomları ve Tedavisi

Polikistik over sendromu (PCOS), yumurtalıkların anormal miktarda androjen hormonu üretmesidir. Androjen, her iki cinsiyette de görülen ancak genellikle kadınlarda küçük miktarlarda bulunan hormondur. Polikistik yumurtalık sendromu adı, yumurtalıklarda oluşan çok sayıda küçük kisti (sıvı dolu keseler) tanımlar. Ancak, bu bozukluğu olan bazı kadınlarda kist olmazken, bozukluğu olmayan bazı kadınlarda kist gelişir.

Yumurtlama, bir yumurtalıktan olgun bir yumurta salındığında meydana gelir ve bir erkek spermi tarafından döllenebilmesi için gerçekleşir. Yumurta döllenmemiş ise adet döneminiz boyunca vücut dışına gönderilir. Bazı durumlarda kadın yumurtlamak için gereken hormonları yeterince üretemez. Yumurtlama olmadığında yumurtalıklarda çok sayıda küçük kist gelişebilir. Bu kistler androjen hormonları üretir. Polikistik over sendromlu kadınlarda genellikle yüksek düzeyde androjen bulunur. Bu, bir kadının adet döngüsünde daha fazla soruna neden olabilir. Ve PCOS semptomlarının çoğuna neden olur.

PCOS, doğurganlık çağındaki kadınlar için çok yaygın bir hormon sorunudur. PCOS'lu kadınlar yumurtlamayabilir, yüksek seviyelerde androjenlere sahip olabilir ve yumurtalıklarında çok sayıda küçük kist olabilir. PCOS tedavisi genellikle ilaçla yapılır. Tedavi sendromu iyileştirmez ancak semptomları azaltmaya ve bazı sağlık sorunlarını önlemeye yardımcı olur.

Polikistik over sendromu semptomları

Polikistik over sendromunun kesin nedeni belli değildir. PCOS'lu birçok kadının insülin direnci (vücudun insülini doğru kullanamadığı bir durum) olduğu tespit edilmiştir. İnsülin seviyeleri vücutta birikir ve daha yüksek androjen seviyelerine neden olabilir. Obezite ayrıca insülin seviyelerini artırabilir ve PCOS semptomlarını daha da kötüleştirebilir.

PCOS ayrıca aile öyküsünden kaynaklı da ortaya çıkabilir. Yani kız kardeşlerden birinde varsa ötekinde de veya bir annede varsa kızında da ortaya çıkma olasılığı yüksektir.  

Polikistik over sendromu semptomları şunlardır;

• Kaçırılan adet dönemleri, düzensiz dönemler veya çok hafif dönemler

• Büyük veya çok sayıda kisti olan yumurtalıklar

• Göğüs, karın ve sırt dahil aşırı vücut kılı (hirsutizm)

• Özellikle göbek çevresinde (karın) kilo alımı

• Akne veya yağlı cilt

• Erkek tipi kellik veya saç incelmesi

• Kısırlık

• Boyunda veya koltuk altlarında küçük deri parçaları

• Boynun arkasında, koltuk altlarında ve göğüslerin altında koyu veya kalın cilt lekeleri

Polikistik yumurtalık sendromunun tedavi seçenekleri

Doktorunuz tıbbi geçmişiniz ve semptomlarınız hakkında sorular soracak ve ayrıca fiziksel bir muayene yapacaktır (muhtemelen bir pelvik muayene). PCOS'un bazı semptomları, diğer sağlık sorunlarının neden olduğu semptomlara benzer. Bu nedenle yapılabilmesi muhtemel bazı testler;

• Ultrason: kan damarlarının, dokuların ve organların görüntülerini oluşturmak için ses dalgaları ve bir bilgisayar kullanılan bu testte, yumurtalıkların boyutuna bakılır ve kist olup olmadığı incelenir. Ayrıca rahim zarının (endometriyum) kalınlığına da bakabilir.

• Kan testleri: kan testleri ile yüksek düzeyde androjen ve diğer hormonlar aranır. Ek olarak kan şekeri, kolesterol ve trigliserit seviyeleriniz kontrol edilebilir.

Polikistik over sendromu nasıl tedavi edilir?

PCOS tedavisi yaşınıza, semptomlarınızın ne kadar şiddetli olduğuna ve genel sağlığınıza bağlıdır. Tedavi türü, gelecekte hamile kalmak isteyip istemediğinize göre de şekillenir.

Hamile kalmayı planlıyorsanız, tedaviniz şu şekilde olabilir;

• Diyet ve aktivite değişikliği: Sağlıklı bir diyet ve daha fazla fiziksel aktivite kilo vermenize ve semptomlarınızı azaltmanıza yardımcı olabilir. Ayrıca vücudunuzun insülini daha verimli kullanmasına, kan şekeri seviyelerini düşürmesine yardımcı olabilir ve yumurtlamanıza yardımcı olabilir.

• Yumurtlamaya neden olan ilaçlar: İlaçlar yumurtalıkların normal şekilde yumurta bırakmasına yardımcı olabilir. Bu ilaçların da belirli riskleri vardır. Çoğul doğum (ikiz ve daha fazla) oranını artırabilir ve yumurtalık hiperstimülasyonuna (yumurtalıkların çok fazla hormon salgılaması) neden olabilir. Karın şişkinliği ve pelvik ağrı gibi semptomlara da yol açabilir.

Hamile kalmayı planlamıyorsanız tedavi seçenekleriniz şöyle olabilir;

• Doğum kontrol hapları: Bunlar adet döngülerini kontrol etmeye, androjen seviyelerini düşürmeye ve sivilceyi azaltmaya yardımcı olur.

• Diyabet ilacı: Bu genellikle polikistik over sendromunda insülin direncini düşürmek için kullanılır. Ayrıca androjen seviyelerini düşürmeye, saç uzamasını yavaşlatmaya ve daha düzenli yumurtlamanıza katkıda bulunur.

• Diyet ve aktivite değişikliği

• Diğer semptomları tedavi etmek için ilaçlar: Bazı ilaçlar saç büyümesini veya sivilceyi azaltmaya yardımcı oluyor.

PCOS’un yol açtığı sağlık sorunları nelerdir?

PCOS'lu kadınların belirli ciddi sağlık sorunları geliştirme olasılığı daha yüksektir. Bunlar arasında tip 2 diyabet, yüksek tansiyon, kalp ve kan damarlarıyla ilgili sorunlar ve rahim kanseri yer alır. PCOS'lu kadınlar genellikle hamile kalmada (doğurganlık) sorun yaşar.

Bazı kadınlar kilo alımı, saç büyümesi ve akne gibi polikistik over sendromunun fiziksel semptomlarıyla mücadele eder. Elektroliz ve lazer epilasyon gibi kozmetik tedaviler, görünüşünüz hakkında daha iyi hissetmenize yardımcı olabilir. Sizi rahatsız eden semptomları tedavi etmek ve adet görmediyseniz veya düzensiz dönemler, aşırı kıllanma, sivilce ve kilo alımı yaşadıysanız bunları tedavi etmenin yolları hakkında doktorunuzla görüşmelisiniz.