Endometrial polipler, rahmin iç astarında (endometrium) meydana gelen büyümelerdir. İnce bir sap veya geniş bir taban ile endometriuma bağlanırlar ve rahim içine doğru büyürler. Endometrial polipler genellikle kanserli değildir, ancak regl (menstrüasyon) veya doğurganlık sorunlarına neden olabilirler.
Endometrial polipler, endometriyal dokunun aşırı büyümesiyle oluşur. İnce bir sap veya geniş bir taban ile endometriuma bağlanırlar ve rahim içine doğru büyürler. Polipler yuvarlak veya oval olabilir ve büyüklükleri birkaç milimetreden (susam tanesi boyutunda) birkaç santimetreye (bir yumurta boyutunda) veya daha büyük olabilir. Bir veya birkaç polip mevcut olabilir. Rahim polipleri genellikle iyi huyludur (kanserli değildir), ancak regl veya çocuk sahibi olma ile ilgili sorunlara neden olabilirler.
Endometrial poliplerin 40 ila 50 yaş arasındaki kadınlarda gelişme olasılığı, genç kadınlara göre daha fazladır. Rahim polipleri menopozdan sonra ortaya çıkabilir, ancak nadiren 20 yaşın altındaki kadınlarda görülür.
Aşırı kilolu veya obezseniz, yüksek tansiyonunuz varsa veya meme kanseri tedavisinde kullanılan bir ilaç olan tamoksifen kullanıyorsanız, rahim polipleri geliştirme ihtimaliniz artabilir.
Rahim poliplerin oluşmasının kesin nedeni bilinmemekle birlikte hormon seviyelerindeki dalgalanmalar bir faktör olabilir. Endometriumun her ay kalınlaşmasında rol oynayan östrojen, aynı zamanda rahim poliplerinin büyümesiyle bağlantılı gibi görünmektedir.
Rahim poliplerinin belirtileri aşağıdakileri içerir:
Rahim poliplerinin en sık görülen semptomu düzensiz veya öngörülemeyen adet dönemleridir. Çoğu kadının dört ila yedi gün süren dönemleri vardır. Bir kadının adeti genellikle 28 günde bir olur, ancak normal adet döngüsü 21 gün ile 35 gün arasında değişebilir. Rahim polipli kadınların yaklaşık yarısında adet düzensizliği görülür.
Diğer semptomlar arasında uzun süreli veya aşırı adet kanaması (menoraji), dönemler arasında kanama ve menopoz veya cinsel ilişkiden sonra kanama sayılabilir. Rahim polipleri, bu vakaların yaklaşık yüzde 25'inde anormal kanamanın nedenidir.
Hamile kalamama veya düşükler de rahim poliplerinin mevcut olduğunun işaretleri olabilir.
Doktorunuz, adet dönemlerinizin ne kadar sürdüğü ve ne sıklıkta olduğunuzu da dahil olmak üzere adet tarihinizi soracaktır. Aşırı kanama veya adet dönemleri arasında lekelenme gibi yaşadığınız olağandışı belirtilerden bahsetmelisiniz. Doktorunuz ayrıca hamile kalmakta herhangi bir zorluk yaşayıp yaşamadığınızı soracaktır.
Doktorunuz ayrıca bir jinekolojik muayene yapacaktır, bunun sonrası da ek testler veya prosedürler de isteyebilir.
Bu testler aşağıdakileri içerebilir:
Transvajinal ultrason: Ses dalgaları ile mevcut olabilecek herhangi bir düzensizlik de dahil olmak üzere rahmin içinin bir görüntüsünü oluşturur.
Sonohisterografi: Bu, transvajinal ultrasondan sonra yapılabilecek ilgili bir işlemdir. Kateter adı verilen ince bir tüp aracılığıyla uterusa steril bir sıvı verilir. Sıvı, uterusun genişlemesine neden olarak, ultrason prosedürü sırasında uterus boşluğu içindeki herhangi bir büyümenin daha net bir görüntüsünü sağlar.
Histeroskopi: Bu, rahim poliplerini teşhis etmek ve aynı zamanda tedavi etmek için de kullanılabilir. Bu işlem sırasında doktor, ışıklı bir teleskop (histeroskop) ile vajina ve serviks yoluyla uterusa uzun, ince bir tüp yerleştirir. Histeroskop, doktorun rahmin içini incelemesini sağlar. Histeroskopi bazen polipleri çıkarmak için ameliyatla birlikte kullanılır.
Endometriyal biyopsi: Doktorunuz, rahmin iç duvarlarından doku numunesi alır. Numune, herhangi bir anormallik olup olmadığını belirlemek için test amaçlı laboratuvara gönderilir.
Küretaj: Ameliyathanede yapılan bu işlem polipleri hem teşhis edebilir hem de tedavi edebilir. Doktor, uterusun iç duvarlarından doku toplamak için küret adı verilen uzun bir metal alet kullanır. Küret, ucunda doktorun doku veya polipleri kazımasına izin veren küçük bir halkaya sahiptir. Çıkarılan doku veya polipler, kanser hücrelerinin olup olmadığını belirlemek için test için laboratuvara gönderilebilir.
Polipler herhangi bir belirtiye neden olmazsa tedavi gerekli olmayabilir. Ancak polipler adet dönemlerinde ağır kanamaya neden oluyorsa veya prekanseröz veya kanserli olduğundan şüpheleniliyorsa tedavi edilmelidir. Hamilelik sırasında düşük yapma gibi sorunlara neden olurlarsa veya hamile kalmak isteyen kadınlarda kısırlığa neden olurlarsa çıkarılmaları gerekir. Menopozdan sonra bir polip bulunursa, çıkarılması gerekir.
Tedavi yöntemleri aşağıdakileri içerir:
Takip: Herhangi bir semptomunuz yoksa ve polip kanser değilse tedaviye ihtiyacınız olmadan kendiliğinden geçebilir. Ancak menopozu geçmişseniz veya rahim kanseri için daha yüksek risk altındaysanız, doktorunuz bu seçeneği önermeyebilir.
İlaçlar: Progestinler veya gonadotropin salgılatıcı hormon agonistleri gibi hormonal dengeyi düzenlemeye yardımcı olan ilaçlar geçici tedavi olarak kullanılabilir. Bu ilaçlar semptomları hafifletmeye yardımcı olur. Bununla birlikte, semptomlar genellikle ilaçlar durdurulduktan sonra geri döner.
Histereskopi: Teşhis bölümünde de anlatılan bu prosedür bir tedavi yöntemi olarak kullanılabilir.
Küretaj: Bu histeroskopi ile birlikte yapılabilir. Rahim içini görmek için histeroskop kullanırken, doktor, kaviteyi kazımak ve polipleri çıkarmak için bir küret kullanır. Polipler, iyi huylu veya kanserli olup olmadıklarını belirlemek için bir laboratuvara gönderilebilir. Bu teknik daha küçük polipler için etkilidir.
Bir polip başka yöntemlerle çıkarılamıyorsa veya polipler kanserliyse ek cerrahi gerekebilir. Rahim poliplerinde kanser hücrelerinin bulunduğu durumlarda tüm rahmin alındığı cerrahi bir işlem olan histerektomi gerekebilir.
Rahim poliplerini önlemenin bir yolu yoktur. Düzenli jinekolojik kontrollerin olması önemlidir. Obezite, yüksek tansiyon veya meme kanserini tedavi etmek için tamoksifen almak gibi risk faktörleri polip oluşma ihtimalini artırabilir. Rahim polipleri bazen tedaviden sonra geri döner ve ek tedavi gerekebilir.
Çoğu endometriyal polip kanser değildir; ancak polipler tedavi edilmezse kansere dönüşebilir. Menopoz geçirmiş kadınlarda poliplerin kansere dönüşme olasılığı daha yüksektir. Polipleriniz varsa, hamile kalmakta zorlanabilirsiniz ve hamile kalırsanız düşük yapma şansınız yüksektir. Endometriyal polipler, döllenmiş bir yumurtanın rahminize yapışmasını engelleyebilir ve böylece gebe kalmayı önleyebilir. Büyümeler ayrıca serviks ve fallop tüplerini de tıkayabilir. Endometrial poliplerin çıkarılması, gebe kalma şansını artırmaya yardımcı olabilir.
Rahim poliplerinin çıkarılmasından sonra çoğu hasta aynı taburcu olur. Operasyon sonrası bir veya iki gün boyunca vajinal kanama ve artan kramp yaşayabilirsiniz. İşlem sırasında uygulanan gaz nedeniyle, tedaviden sonra da birkaç gün gaz sancısı yaşamanız olasıdır. Ağrı üst karnınıza kadar uzanabilir; Yürüyerek baskıyı hafifletmeye yardımcı olabilirsiniz. Ameliyatın iyileşme süresi kısadır ve ilk birkaç gün içinde kendinizi daha iyi hissedersiniz.
Bazı kadınlar genellikle rahim poliplerinin çıkarılmasından sonra birkaç hafta boyunca biraz kanlı akıntı yaşarlar. Akıntının başlangıçta yoğun olmasını ve zamanla azalmasını beklemelisiniz. Ameliyattan sonraki birkaç hafta boyunca, iyileşme sürecini kesintiye uğratmamak için ağır nesneleri kaldırmaktan, itmekten veya çekmekten kaçınmalısınız. Doktorunuzun belirtteceği süre boyunca cinsel ilişkiden kaçınmalısınız. Tam iyileşme süresi yaklaşık iki hafta sürer.
Doktorunuz muhtemelen rahim poliplerinin alınmasından sonra yaşayabileceğiniz herhangi bir ağrıyı yönetmenize yardımcı olacak bazı ağrı kesici ilaçlar önerecektir. Tedavi sonrası akıntı veya kanama olması normal olsa bile çok yoğun kanama fark ederseniz doktorunuza başvurmalısınız. Kanamanın durup ardından tekrar devam etmesi durumunda da doktorunuzu bilgilendirmelisiniz. Kötü kokulu bir akıntı , enfeksiyon kaptığınızın bir göstergesi olabilir.
Doktor bir polipi aldığında, test için laboratuvara gönderir. Polip kanserli değilse, çıkarıldıktan sonra sadece küçük bir muayeneden geçeceksiniz ve daha fazla tedaviye ihtiyacınız olmayacak. Ancak polip kanserli ise kanser tedavisi görmeniz gerekir.
Polipleriniz varsa, hamile kalmakta zorlanabilirsiniz ve hamile kalırsanız düşük yapma şansınız yüksektir. Endometriyal polipler, döllenmiş bir yumurtanın rahminize yapışmasını engelleyebilir ve böylece gebe kalmayı önleyebilir.
Çoğu endometriyal polip kanser değildir; ancak polipler tedavi edilmezse kansere dönüşebilir. Endometrial poliplerin kanserli olup olmadıkları ancak endometrial biyopsi sonrası kesin olarak teşhis edilebilir.
Yayınlanma tarihi: 25 Temmuz 2021 Pazar