Premenstrüel sendrom (PMS) Nedir?

Premenstrüel sendrom (PMS) Nedir?

Premenstrüel sendrom (PMS), birçok kadının adet döneminden yaklaşık bir veya iki hafta önce yaşadığı semptomların bir kombinasyonudur. Kadınların neredeyse %90 şişkinlik, baş ağrısı ve huysuzluk gibi bazı adet öncesi semptomlar yaşadıklarını belirtiyor. Bazı kadınlar için bu semptomlar o kadar şiddetli olabilir ki, işe veya okula gidemezler, ancak diğer kadınlar daha hafif semptomlardan rahatsız olmazlar. Ortalama olarak, 30'lu yaşlardaki kadınların sendrom geçirme olasılığı daha yüksektir. Doktorunuz semptomları hafifletmenin yollarını bulmanıza yardımcı olabilir.

PMS nedir?

PMS, birçok kadının yumurtlamadan sonra ve adet dönemi başlamadan önce yaşadığı fiziksel ve duygusal semptomların bir kombinasyonudur. Araştırmacılar, sendromun yumurtlamadan sonraki östrojen ve progesteron seviyeleri dramatik bir şekilde düşmeye başladığı günlerde gerçekleştiğini düşünüyor. Adet dönemi başladıktan birkaç gün sonra hormon seviyeleri tekrar yükselmeye başladığında semptomlar da kaybolur.

Bazı kadınlar bu dönemleri, herhangi bir sendrom belirtisi olmadan veya çok hafif semptomlar ile geçirebilirler. Diğerleri için, semptomlar o kadar şiddetli olabilir ki, işe veya okula gitmek gibi günlük sosyal aktiviteleri yapmayı zorlaştırabilir. Aşırı şiddetli semptomlar, adet öncesi disforik bozukluğun (PMDD) bir işareti olabilir. Menopozdan sonra artık adet görmediğinizde ortadan kalkar. Gebelikten sonra farklı semptomlar ile geri gelebilir.

PMS kimlerde görülür?

Her dört kadından üçü hayatlarının bir dönemde bu semptomları yaşadıklarını söylüyor. Çoğu kadın için semptomlar hafiftir.

Doğurganlık çağındaki kadınların %5'inden azı, adet öncesi disforik bozukluk (PMDD) adı verilen daha şiddetli formuna sahiptir.

Premenstrüel sendrom, aşağıdaki özelliklere sahip kadınlarda daha yaygın olabilir:

  • Yüksek düzeyde strese sahip olmak
  • Ailede depresyon öyküsü olması
  • Kişisel bir doğum sonrası depresyon veya depresyon öyküsüne sahip olmak

PMS yaş ile değişir mi?

Evet. 30'lu veya 40'lı yaşların sonlarına gelip menopoza yaklaştıkça ve premenopoz olarak adlandırılan menopoza geçiş sürecindeyken semptomlar daha da kötüleşebilir.

Bu, özellikle ruh halleri adet döngüsü sırasında değişen hormon seviyelerine duyarlı olan kadınlar için daha geçerlidir. Menopoza giden yıllarda, vücudunuz yavaş yavaş menopoza geçerken hormon seviyeleriniz de öngörülemeyen bir şekilde yükselir ve düşer. Aynı ruh hali değişikliklerini yaşayabilirsiniz veya daha da kötüleşebilirler.

Menopozdan sonra artık adet görmediğinizde durur.

PMS’in belirtileri nelerdir?

Premenstrüel sendrombelirtileri her kadın için farklıdır. Şişkinlik ya da gaz gibi fiziksel belirtiler ya da üzüntü gibi duygusal belirtiler ya da her ikisini birden yaşayabilirsiniz. Belirtileriniz de yaşamınız boyunca değişebilir.

Premenstrüel sendrom'un fiziksel semptomları şunları içerebilir:

  • Şişmiş veya hassas göğüsler
  • Kabızlık veya ishal
  • Şişkinlik veya gazlı bir his
  • kramp
  • Baş ağrısı veya sırt ağrısı
  • sakarlık
  • Gürültü veya ışık için daha düşük tolerans

Premenstrüel sendrom'un duygusal veya zihinsel semptomları şunları içerir:

  • Sinir
  • Yorgunluk hissi
  • Uyku sorunları (çok fazla veya çok az uyuma)
  • İştah değişiklikleri
  • Konsantrasyon veya hafıza ile ilgili sorun
  • Gerginlik veya kaygı
  • Depresyon, üzüntü duyguları veya ağlama nöbetleri
  • Sekse daha az ilgi

Semptomlar sizi rahatsız ediyorsa veya günlük yaşamınızı etkiliyorsa doktorunuza danışabilirsiniz.

PMS neden olur?

Araştırmacılar, bu sendroma neyin neden olduğunu tam olarak bilmiyorlar. Adet döngüsü sırasında hormon düzeylerindeki değişiklikler rol oynayabilir. Bu değişen hormon düzeyleri bazı kadınları diğerlerinden daha fazla etkileyebilir.

PMS nasıl teşhis edilir?

Premenstrüel sendrom için tek bir test yoktur. Doktorunuz, ne zaman ortaya çıktıkları ve yaşamınızı ne kadar etkiledikleri de dahil olmak üzere belirtileriniz hakkında sizinle konuşacaktır.

Aşağıdaki belirtilere sahipseniz, muhtemelen bu sendromdan etkileniyorsunuz:

  • Belirtiler üst üste en az üç adet döngüsü için adetinizden beş gün önce meydana geldiyse,
  • Adetiniz başladıktan sonra dört gün içinde belirtiler geçiyorsa,
  • Normal aktivitelerinizden bazılarını yapmaktan veya zevk almaktan sizi alıkoyuyorsa

Birkaç ay boyunca hangi semptomlara sahip olduğunuzu ve ne kadar şiddetli olduklarını takip edin. Belirtilerinizi her gün bir takvime veya telefonunuzdaki bir uygulamaya yazın. Doktorunuzu gördüğünüzde bu bilgiyi yanınıza alınız.

PMS diğer sağlık sorunlarını nasıl etkiler?

PMS'den kurtulmaya ihtiyacı olan kadınların yaklaşık yarısında, adet döneminden önceki zamanda daha da kötüleşebilecek başka bir sağlık sorunu da vardır. Bu sağlık sorunları, PMS ile birçok semptomu paylaşır ve şunları içerir:

  • Depresyon ve anksiyete bozuklukları. Bunlar, premenstrüel sendrom ile örtüşen en yaygın durumdur. Depresyon ve anksiyete belirtileri, premenstrüel sendroma benzerdir ve adet döneminizden önce veya dönem boyunca daha da kötüleşebilir.
  • Miyaljik ensefalomiyelit/kronik yorgunluk sendromu (ME/CFS). Bazı kadınlar, semptomlarının genellikle dönemlerinden hemen önce kötüleştiğini bildirmektedir. Araştırmalar, ME/CFS'li kadınların ayrıca ağır adet kanaması ve erken veya erken menopoza sahip olma olasılığının daha yüksek olabileceğini göstermektedir.
  • İrritabl bağırsak sendromu (IBS). IBS kramp, şişkinlik ve gaza neden olur. IBS semptomlarınız, döneminizden hemen önce kötüleşebilir.
  • Mesane ağrısı sendromu. Mesane ağrısı sendromu olan kadınların premenstrüel sendromsırasında ağrılı kramplara sahip olma olasılığı daha yüksektir.
  • Premenstrüel sendromayrıca astım, alerji ve migren gibi bazı sağlık sorunlarını ve hastalıkları daha da kötüleştirebilir.

PMS semptomlarını hafifletmek için ne yapabilirim?

Bu ipuçları genel olarak daha sağlıklı olmanıza yardımcı olacak ve bazı premenstrüel sendrom semptomlarınızı hafifletebilir.

  • Ay boyunca düzenli aerobik fiziksel aktivite yapın. Egzersiz, depresyon, konsantrasyon güçlüğü ve yorgunluk gibi semptomlara yardımcı olabilir.
  • Sağlıklı beslenin. Adet döneminizden önceki iki hafta içinde kafein, tuz ve şeker içeren yiyecek ve içeceklerden kaçınmak birçok semptomu azaltabilir.
  • Uykunuzu düzenleyin. Her gece yaklaşık sekiz saat uyumaya çalışın. Uyku eksikliği depresyon ve anksiyete ile bağlantılıdır ve huysuzluk gibi semptomları daha da kötüleştirebilir.
  • Stresle başa çıkmanın sağlıklı yollarını bulun. Arkadaşlarınızla konuşun veya bir günlük yazın. Bazı kadınlar ayrıca yoga, masaj veya meditasyonu yararlı bulur.
  • Sigara içmeyin. Büyük bir çalışmada, sigara içen kadınlar, içmeyen kadınlara göre daha fazla semptomu ve daha kötü semptomlar bildirdiler.

Hangi ilaçlar pms'yi tedavi edebilir?

Reçetesiz ve reçeteli ilaçlar bazı semptomların tedavisine yardımcı olabilir.

Eczaneden alabileceğiniz reçetesiz ağrı kesiciler, kramplar, baş ağrıları, sırt ağrıları ve göğüs hassasiyeti gibi fiziksel semptomların azaltılmasına yardımcı olabilir. Bunlar şunları içerir:

  • İbuprofen
  • naproksen
  • Aspirin

Bazı kadınlar, adet dönemi başlamadan hemen önce reçetesiz ağrı kesici almanın, adet döneminde yaşadıkları ağrı ve kanama miktarını azalttığını bulmuşlardır.

Reçetesiz satılan ağrı kesici ilaçlar işe yaramazsa, reçeteli ilaçlar yardımcı olabilir:

  • Hormonal doğum kontrolü, fiziksel semptomlara yardımcı olabilir, ancak diğer semptomları daha da kötüleştirebilir. Belirtilerinize yardımcı olan birini bulmadan önce birkaç farklı doğum kontrolü denemeniz gerekebilir.
  • Antidepresanlar, diğer ilaçlar yardımcı olmadığında bazı kadınlar için duygusal ve ruhsal semptomları hafifletmeye yardımcı olabilir. Seçici serotonin geri alım inhibitörleri veya SSRI'lar, premenstrüel sendrom tedavisinde kullanılan en yaygın antidepresan türüdür.
  • Diüretikler şişkinlik ve meme hassasiyeti semptomlarını azaltabilir.
  • Anti-anksiyete ilacı, endişe duygularını azaltmaya yardımcı olabilir.

Tüm ilaçların riskleri vardır. Faydaları ve riskleri hakkında doktorunuza danışın ve kesinlikle kendi başınıza ilaç kullanmaya başlamayın.

PMS’i tedavi etmek için vitamin veya mineral almalı mıyım?

Belki. Araştırmalar, belirli vitamin ve minerallerin bazı semptomları hafifletmeye yardımcı olabileceğini gösteriyor. Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), vitaminleri veya mineral ve bitkisel takviyeleri ilaçları düzenledikleri şekilde düzenlememektedir. Herhangi bir besin takviyesi almadan önce doktorunuza danışın.

Yapılan çalışmalarda bazı takviyelerin faydalı olabileceği belirtilmiştir;

  • Araştırmalar kalsiyumun yorgunluk ve depresyon gibi bazı PMS semptomlarını azaltmaya yardımcı olabileceğini gösteriyor. Kalsiyum süt, peynir ve yoğurt gibi gıdalarda bulunur. Portakal suyu, mısır gevreği ve ekmek gibi bazı gıdaların kalsiyum eklenmiş halleri de bulunabilir. Ayrıca doğrudan kalsiyum takviyesi olarak da alınabilir.
  • B6 vitamini. B6 Vitamini, huysuzluk, sinirlilik, unutkanlık, şişkinlik ve kaygı gibi semptomlara yardımcı olabilir. B6 vitamini balık, kümes hayvanları, patates, meyve (narenciye hariç) ve güçlendirilmiş tahıllar gibi gıdalarda bulunabilir. Ayrıca besin takviyesi olarak da alabilirsiniz.

Çalışmalar aşağıdakiler için karışık sonuçlar bulmuştur:

  • Magnezyum, migren dahil bazı semptomları hafifletmeye yardımcı olabilir. Menstrüel migreniniz olursa, daha fazla magnezyuma ihtiyacınız olup olmadığı konusunda doktorunuza danışın. Magnezyum, ıspanak gibi yeşil, yapraklı sebzelerin yanı sıra fındık, kepekli tahıllar ve güçlendirilmiş tahıllarda bulunur. Ayrıca takviye olarak da alınabilir.
  • Çoklu doymamış yağ asitleri (omega-3 ve omega-6). Araştırmalar, 1 ila 2 gram çoklu doymamış yağ asidi takviyesi almanın krampları ve diğer semptomları azaltmaya yardımcı olabileceğini gösteriyor. Çoklu doymamış yağ asitlerinin iyi kaynakları arasında keten tohumu, fındık, balık ve yeşil yapraklı sebzeler bulunur.

Semptomları hafifletmeye yardımcı olabilecek bitkisel tedaviler var mı?

Bazı kadınlar, yoga veya meditasyon ile semptomlardan kurtulduğunu bildirmektedir. Diğerleri, bitkisel takviyelerin semptomları hafifletmeye yardımcı olduğunu söylüyor. Bu takviyelerden herhangi birini almadan önce mutlaka doktorunuza. Aldığınız diğer ilaçlarla etkileşime girebilir, diğer ilacınızın çalışmamasına veya tehlikeli yan etkilere neden olabilir. Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), bitkisel takviyeleri ilaçları düzenlediği düzeyde düzenlememektedir.

Bazı araştırma çalışmaları, bu bitkisel takviyeler ile semptomlardan kurtulduğunu gösteriyor, ancak diğer çalışmalar bunu yapmıyor. Birçok bitkisel takviye, diğer ilaçlarla birlikte kullanılmamalıdır. Kadınların semptomları hafifletmek için kullandıkları bazı bitkisel takviyeler şunları içerir:

  • Karayılan otu. Karayılan otunun yeraltı sapları ve kökü, çay, kapsül, hap veya sıvı özütler yapmak için taze veya kurutulmuş olarak kullanılır. Karayılan otu en sık menopoz semptomlarının tedavisine yardımcı olmak için kullanılır2 ve bazı kadınlar bunu  semptomları hafifletmeye yardımcı olmak için kullanır.
  • Hayıt otu. Kurutulmuş hayıt otu, bazı kadınların semptomları hafifletmek için aldığı sıvı ekstraktları veya hapları hazırlamak için kullanılır. Menopoz semptomları için hormonal doğum kontrolü veya hormon tedavisi alan kadınlar, hayıt otu kullanmamalıdır.
  • Çuha çiçeği yağı. Yağı bitkinin tohumlarından alınır ve kapsüllere konur. Bazı kadınlar hapın PMS semptomlarını hafifletme konusunda fayda gösterdiğini bildiriyor, ancak araştırma sonuçları karışık.

 

Yayınlanma tarihi: 1 Ağustos 2021 Pazar


Sorularınız için